Wat is het verschil tussen ambachtelijke en industriële bieren?

Altijd vaker, wanneer vrienden het hebben over bieren, vragen velen zich af wat het verschil is tussen een ambachtelijk bier en een industrieel bier. 
Om deze vraag te beantwoorden, kan men beginnen met een vergelijking: het verschil is vergelijkbaar met dat tussen het kijken naar een film thuis of in de bioscoop. Een ambachtelijk bier geeft de drinker een reeks sensaties (zicht, geur, smaak) die onmogelijk te repliceren zijn door een industrieel bier, net zoals een film in de bioscoop boeiender en aangenamer lijkt dan een film die thuis wordt bekeken, ongeacht welk televisietoestel of high-end stereo-installatie men ook heeft.
Ambachtelijk bier is ontstaan uit de passie van de ambachtsman, die het produceert met gebruik van verse grondstoffen die de kwaliteit en de geur van het eindproduct verbeteren, met aroma's die de smaak uniek maken. Maar om de verschillen tussen ambachtelijke bieren goed te begrijpen, is het noodzakelijk om eerst de kenmerken van industrieel geproduceerde bieren te kennen.

Industrieel bier: kenmerken

Het eerste kenmerk van industriële bieren is dat ze altijd gefilterd en gepasteuriseerd zijn: een proces dat ervoor zorgt dat het product maximaal wordt geconserveerd en eventuele smaakvariaties ten opzichte van het originele “model” worden geëlimineerd. Voor multinationals is het inderdaad belangrijk om de smaak van hun producten te uniformeren: door de verschillen te verwijderen, ontstaat er een bier dat overal door elke consument wordt herkend. 

Maar wat is pasteurisatie? Het is een thermisch proces dat, met behulp van stoom, het bier gedurende 20-30 minuten op een temperatuur van 60 graden brengt. Samen met microfiltratie helpt het om de drank te zuiveren van eventuele micro-organismen. Echter, door dit proces wordt de omzetting van suikers in alcohol stopgezet, waardoor het bier veel van zijn eigenschappen verliest, zoals de aroma's en geuren die juist in een ambachtelijk bier ontstaan.
Industriële bieren worden daarnaast vaak geproduceerd met chemische additieven, conserveermiddelen en vervangers voor gerstemout (zoals rijst en maïs), die helpen om de productiekosten te verlagen, maar de smaakervaring aanzienlijk in gevaar brengen.

Kenmerken van ambachtelijk bier

De ambachtelijk bier, daarentegen, wordt niet onderworpen aan chemische processen, is puur en niet gepasteuriseerd. Het moet bij lage temperaturen worden bewaard en moet snel worden geconsumeerd, omdat het geen conserveermiddelen bevat die vaak aan industrieel bier worden toegevoegd. Ambachtelijk bier behoudt daardoor alle originele aroma's en geuren, en de smaakvariaties definiëren de verschillen.

Producenten van ambachtelijk bier richten zich op de hoge kwaliteit van de ingrediënten en, gezien hun “lokale” aard, experimenteren ze met nieuwe formules waarbij de typische producten van het gebied worden benadrukt. De ambachtelijke bieren zijn dus vaak het resultaat van specifieke regio's. Bovendien wordt de ambachtelijke producent, gedreven door de liefde voor zijn product, altijd aangemoedigd om nieuwe smaken te ontdekken, door nieuwe specerijen en ingrediënten te experimenteren, om de smaakpapillen van zijn klant te verrassen.

Ambachtelijke en industriële bieren: wat kosten ze?

Een van de belangrijkste parameters die de twee soorten bieren van elkaar scheidt, is zeker de prijs: een Italiaans ambachtelijk bier kost meer dan een industrieel bier. Velen vragen zich af waarom, maar het is belangrijk om een lange reeks factoren in overweging te nemen die onvermijdelijk de productiekosten van ambachtelijk bier verhogen in vergelijking met industrieel bier. 

Ten eerste de ingrediënten: ze zijn van hoge kwaliteit en worden in kleinere hoeveelheden aangeschaft in vergelijking met industriële brouwerijen. De houdbaarheid voor de vervaldatum is ook onvermijdelijk korter, aangezien we spreken over een product dat “levend” is en niet gepasteuriseerd. Dit betekent dat ambachtelijke bieren ook lijden onder langeafstandtransporten, in tegenstelling tot gepasteuriseerde industriële bieren, die, waar dan ook ter wereld gedronken, altijd met gestandaardiseerde organoleptische kenmerken blijven.

De verspreiding van ambachtelijke bieren

De producenten van ambachtelijke bieren in Italië zijn de afgelopen jaren exponentieel toegenomen: momenteel zijn er ongeveer 700 tussen microproducenten en brewpubs, met ten minste één bedrijf in elke provincie. Lombardije is de koploper, gevolgd door Piemonte, Emilia Romagna, Toscane en Veneto. Het zijn kleine bedrijven, voornamelijk opgericht door mensen onder de 40, in staat om gemiddeld 2 tot 5 mensen in dienst te nemen en met een jaarlijkse gemiddelde productie per bedrijf van ongeveer 411 hectoliter.

Lange tijd hebben liefhebbers de voorkeur gegeven aan de smaak en geur van de ambachtelijke bieren, maar inmiddels is ook onder de occasionele consumenten de combinatie “ambachtelijk bier en kwaliteit” een onbetwistbare waarheid: het succes van ambachtelijk bier groeit steeds meer en lijkt ook in de komende jaren te blijven toenemen.

Federico Risi

S&M